عیب یابی استپر موتور

اگر استپرموتور خودروتان خوب کار نمی کند و تصمیم گرفته اید یک استپر موتوری نو خریداری کنید، قبل از اقدام به خرید این مطلب را بخوانید، به احتمال زیاد از خرید استپرموتور نو منصرف خواهید شد.
اینکه استپرموتور در خودرو چه وظایفی دارد میتوانید با یک جستجو اطلاعاتتان را کامل کنید.
ولی اگر خودرو دچار مشکل است و هنوز مطمئن نیستید ایراد از کدام قطعه است، نشانه هایی از عملکرد نادرست استپرموتور به شرح زیر است:
◀ برای روشن شدن و روشن ماندن موتور هنگام استارت باید با فشار دادن پدال گاز از خاموش شدن موتور جلوگیری کرد.
◀ وقتی موتور روشن می شود، دور بالاتر از محدوده نرمال چه در حالت سرد یا در حالت گرم موتور است.
◀  صرف نظر از سرد یا گرم بودن موتور، دور موتور ناپایدار است.
◀  هنگام رانندگی در بعضی دورها ( درمحدوده دور ناپایدار)، موتور ضربه میزند مثل یک حالت قطع و وصل کردن.
◀  هنگام تعویض دنده یا رها کردن پدال گاز، دور موتور دیر پایین می آید.
◀  عقربه نشانگر دور موتور نقطه مشخصی ندارد و دور ثابت نیست.
◀  دور موتور نوسان دارد و صدای موتور نیز کم و زیاد می شود.

با توجه به ایرادات فوق وقت آن است استپرموتور را بررسی نماییم لذا کارهای زیر را به ترتیب میتوان انجام داد و در صورت نتیجه نگرفتن کار بعدی را انجام داد:
گزینه 1:   بست منفی باطری را باز کرده و 30 ثانیه صبر کنید و دراین 30 ثانیه تمام کلید های مصرف کننده ها را وصل و قطع کنید و همچنین پدال ترمز را فشار دهید، بعداز 30 ثانیه یا هر موقع میخواهید به کار ادامه دهید بست باطری را وصل کنید، موتور را استارت بزنید و تغییرات احتمالی نسبت به قبل را بررسی نمایید که از 4 حالت خارج نیست، یا ایراد برطرف شده است، یا فرقی نکرده است، و یا بدتر شده است، ویا کمی بهتر شده است. پس گزینه 2 را انجام میدهیم:

 گزینه 2: در حالی که پشت فرمان نشسته این و سوئیچ بسته( خاموش) است، سوئیچ را باز( روشن) کرده و 20 ثانیه صبر کنید و سپس سوئیچ را ببندید( خاموش) و 20 ثانیه صبر کنید، بعد سوئیچ را باز کرده و 7 ثانیه صبر کرده استارت بزنید، وضعیت را مقایسه کنید که آیا تعییراتی بوجود آمد، و در صورت نتیجه خوب نگرفتن گزینه 3 را انجام دهید:

استپرموتور

پلاگ استپرموتور خودرو

 گزینه 3:  سوئیچ بسته (خاموش) باشد، پیچ های استپر را بازکنید و آن را بیرون بکشید و بدون آنکه پلاگ برقش را جداکنید یا کله قندی آن را بچرخانید یا بکشید یا فشار دهید، اقدام به پاک کردن این قسمت هایی که حال در دسترس هستند نمایید، برای تمیز شدن بهتر میتوانید از یک پارچه نرم آغشته به اسپری چرب مثلا اسپری ناهید استفاده کنید ( اسپری را مستقیم به استپر نپاشید) یا اگر هیچی در دسترس نیست یکی دو قطره روغن ترمز استفاده کنید ضمن اینکه در تمیز کردن با روغن ترمز سعی کنید دست ها آلوده به روغن ترمز نشوند و اگر چنین شده در اسرع وقت بشویید.
◀ نشیمنگاه استپر و محفظه داخلی که کلاهک استپر در آنجا قرار میگرد و حرکت به جلو و عقب دارد را نیز با پارچه نرم و محلول مناسب در دسترس خوب تمیز نمایید، هم استپر موتور و هم این محفظه مهم است که تمیز باشند. در پایان تمیز کاری انگشت خود را به روغن موتور کمی آغشته کرده و کلاهک استپر را کمی چرب نمایید و در نهایت استپر را سرجایش ببندید و آزمایش زیر را انجام دهید:
◀ سوئیچ را باز کرده 20 ثانیه صبر کنید و بعد سوئیچ را ببندید و 20 ثانیه در حالت خاموش صبر نمایید.
سوئیچ را باز کرده 10 ثانیه صبر کنید و بلافاصه استارت بزنید، نتیجه را بررسی کنید و چنانچه تغییرات محسوس برطرف شدن اشکال را می بینید بهتر است اجازه دهید موتور گرم شود و به درجه نرمال برسد یا 10 دقیقه ای رانندگی کنید و در حال رانندگی مصرف کننده های برقی مثل کولر و چراغ های خودرو را روشن و خاموش نمایید و در پایان رانندگی قبل از خاموش کردن موتور ، در حالیکه موتور درجا کار می کند نگاه کنید اگر عقربه دور در محدوده ای است که باید باشد، چراغ های بزرگ و کولر را روشن نمایید و به تکان خوردن عقربه دور و نوسان صدای موتور گوش نمایید و درنهایت مصرف کننده را خاموش و موتور را خاموش نمایید، اگر اشکال برطرف شده است یا نسبت به نتایج گزینه های 1 و 2 خیلی بهتر شده، و اشکال به حدی نیست که آزار دهنده باشد، بهتر است فعلا کار دیگه ای انجام ندهید و چند روزی مدارا کنید، بعد از چند روز چند حالت خواهیم داشت، یا اشکال کامل برطرف شده است، و یا مقدار کمی نسبت به استاندار بودن ،عملکرد استپر اختلاف عملکرد حس می شود، و یا اینکه اشکال بیشتر شده و پایداری خاصی وجود ندارد، در این صورت میرویم گزینه بعدی را انجام میدهیم:

فبل از خواندن ادامه متن، به تصاویر زیر توجه نمایید تا مطلب روشنتر باشد:

سرویس استپرموتور

شستشوی دور روزنه

شستشوی بلبرینگ و روزنه

روغنکاری بلبرینگ روتور

مکش روغن

بلبرینگ روتور آهنربایی

برجستگی راهنمای شافت

محفظه روتور

روتور استپر

جایگاه شافت

محفظه سیم پیچ ها

کاسه بلبرینگ روتور

قطعاتی از استپرموتور

شکل ترکیبی شافت

گزینه 4:  انجام این گزینه وقتی است که شما تصمیم گرفته اید استپر جدید تهیه نمایید لذا انجام این گزینه بستگی به مهارت و دقت و حوصله شما دارد، چنانچه موارد گفته شده زیر را رعایت نمایید اشکال اگر کمتر نشود بیشتر نخواهد شد و چه بسا صد در صد اشکال برطرف گردد و لازم نباشد هزینه کنید:
◀   سوئیچ بسته ( خاموش) باشد، پیچ های استپر را باز کرده و آن را بیرون بکشید.
◀ از یک نفر بخواهید پشت فرمان بنشیند و گوش به فرمان شما باشد.
◀  استپر را در دست گرفته بدون اینکه به پلاگ برق آن فشار بیاید و در حالیکه با دو انگشت کلاهک استپر را گرفتین و کمی به طرف بیرون می کشید و در همین حال ثابت هستین، بگید سوئیچ را باز و بسته کند، موقع بسته شدن سوئیچ یک لحظه کلاهک استپر( شافت حلزونی) به طرف بیرون آمدن حرکت می کند که شما باید سریع باشید و لحظه ای اجازه دهید بیاید بیرون ولی با انگشتان اجازه ندهید دوباره برگردد به داخل، چند باز این باز و بست سوئیچ و حرکت را تکرار می کنید که در نهایت شافت استپر کامل بیرون آمده و آزاد می شود، اینجا دقت داشته باشید اگر مدل استپر شما دارای فنر باشد، از دستتان رها نشود.

شستشوی استپر تکه تکه شده:
پلاگ برق استپر را با احتیاط جدا کنید برای راحتی کار.
◀ کلاهک و حلزونی و فنر و گردگیر را با با اسپری چرب یا آب و تاید خوب بشویید و خشک نمایید.
◀ استپر را روبه پایین نگهداشته و لوله اسپری چرب ( مثل اسپری چرب ناهید) را ابتدا در کناره های بین بدنه استپر و روزنه وسط استپر نگهداشته و دور تا دور در حالکیه اسپری می کنید حرکت دهید تا خوب تمیز شود.
◀ لوله اسپری را در روزنه وسط استپر قرار دهید طوری که احساس کنید پایین تر نمی رود و در همین حال بین 7 تا 10 ثانیه اسپری کنید تا وقتی که مشاهده شود محلول اسپری زلال و تمیز بیرون می ریزد ( استپر همیشه روبه پایین باشد).
◀ بعد از اسپری کردن، در حالیکه استپر رو به پایین است چندین بار آنرا تکان دهید به بالا و پایین .
◀ لوله اسپری را این بار در روزنه استپر قرار داده و با دهان چند تا فوت کنید.
◀ با پارچه نرم یا دستمال کاغذی استپر را اگر چرب شده تا جایی که جا دارد تمیز و خشک کنید.
◀ 5 تا 7 قطره روغن در سورنگ داشته باشید و سوزن سورنگ را در درون روزنه وسط استپر وارد کرده طوری که کاملا به آخر برسد و استپر رو به بالا باشد، روغن را با فشار به یک باره تخلیه کنید.
◀  در حالیکه استپر را به حالت افقی نگهداشته اید،آنرا به چپ و راست چندین بار تکان های شدید بدین و بچرخانید تا روغنی که در کاسه بلبرینگ جمع شده به همه قسمت های بلبرینگ برسد.
◀  با کمک لوله اسپری یا لوله ای شبیه آن که در روزنه استپر جای گیرد و به ته برسد، چندتا فوت نمایید تا بازم روغن آن محفظه بیشتر و بهتر پخش گردد.
◀ در حالیکه استپر را افقی در دست گرفتین، یک قطره روغن در قسمت حدودی 5 میلمترپایین تر از اول روزنه بچکانید و بعد استپر را افقی بچرخانید تا مثلا روغن دور تا دور پخش شود.
◀ شافت حلزونی را با یک لایه گریس بسیار کم مالش دهید طوری که فقط داخل رزوه های آن احساس کنید گریس کمی مانده و همچنین دو شیار حلزونی را نیز با گریس بسیار کم چرب نمایید.
◀  چند بار قسمت رزوه حلزونی را بین انگشتان بچرخانید تا گریس اضافی نماند.
◀  فنر را هم با دستان آغشته به روغن یا گریس فقط یک حالت چرب بهش بدین واگر گردگیر فلزی است داخل و بیرون آن را نیز چرب نمایید.

جا زدن شافت حلزونی:
◀ حلزونی را از داخل فنر و گردگیر عبور داده و داخل روزنه استپر قرار دهید و بدون فشار آن را به راست بچرخانید و ادامه دهید تا جایی که احساس کنید به چیزی گیر می کند و این گیر طوری است که زیر دستان احساس می شود و اینجا در واقع مرز دو شیار حلزونی و برآمدگی های اول روزنه است که از اینجا به بعد باید با باز و بست سوئیچ در حالیکه دو برآمدگی و دو شیار باهم هماهنگ باشند با فشاری مختصر حلزونی را به سر جایش هدایت کرد…اجازه بدین حلزونی کامل سرجایش قرار گیرد و خیلی بیرون نباشد تا موقع بستن سرجایش روی دریچه گاز فشار افقی به شافت استپر وارد نگردد، شما میتوانید حدودی طول بیرون ماندن آن را با توجه به نشیمنگاه استپر روی دریچه گاز حساب کرده باشید.
◀ دریچه محل قرار گیری استپر روی دریچه گاز را تمیز کنید و انگشت خود را کمی با گریس چرب کنید و محل نشستن کلاهک در انتهای دریچه را چرب کنید طوری که به دستتان کرم میزنید و نباید گریس اضافی بماند.
◀ استپر را جا بزنید ولی فشار نیاورید و اگر احساس کردین از یک حدی بیشتر وارد دریچه نمی شود شافت حلزونی و کلاهک باید با باز و بست سوئیچ بازم بیشتر به داخل استپر کشیده شود.
◀ در صورتیکه راحت و بدون فشار استپر سرجایش قرار گرفت، پیچ های آن را ببندین و پلاگ استپر را جا بزنید.
◀ سوئیچ را باز (روشن) کرده 20 ثانیه صبر کنید و سوئیچ را ببندین(خاموش)، این عمل را 3 بار تکرا کنید.
◀ سوئیچ باز بعد از 7 ثانیه استارت بزنید.
نتایج حاصل شده احتمالی یا قطعی:
1-از همین ایتدا مشخصه همه چی عالی و خوب شده.
2- خیلی خوب شده ولی به دقت گذشته نیست.
3-خیلی خوب شده ولی گاهی ناپایدار است.
4- بدتر از گذشته شده و یا در حین سرویس صدمه دیده است.
چنانچه نتیجه گزینه های 2 و 3 باشد، احتمال اینکه بعد از یکی دو روز رانندگی کاملا اشکال برطرف شود هست طوری که کاملا استاندارد کار کند، پس کار دیگه ای انجام ندهید.
در صورت اینکه بدتر شده باشد یا حین سرویس صدمه دیده باشد و با گذشت یکی دو روز رانندگی آزاردهنده باشد، باید به فکر تهیه استپر جدید بود که حتما باید مدل جدید با مدل اصلی از هر نظر یکسان باشد، مثلا اگر مدل اصلی فنر دارد، مدل خریداری شده نیز باید فنر داشته باشد، لذا نکات زیر برای مقایسه دو استپر جدید و اصلی( ایراد پیدا کرده) را باید مد نظر قرار داد:

◀ از نظر ظاهری یکسان باشند
◀ از نظر داشتن یا نداشتن فنر
◀ از نظر نوع و جنس گردگیر
◀ از نظر اهم سیم پیچ های استپرموتور ( اهم سیم پیچ های استپر جدید باید با اهم استپر قدیم یکی باشد با حداکثر2 تا 4 اهم اختلاف قابل قبول است).
نکته: اگر خودتان خیلی حرفه ای نیستین یا سابقه رفع اشکالات اینچنینی را ندارین، بهتر است خودرو را به نمایندگی های مجاز ببرین یا تعمیرگاه های معتبر.
لازم به توضیح است، مشخص کردن و متمرکز کردن اشکال به یک قطعه و تعویض آن با توجه به سنسورها و قطعات الکترونیکی متعدد روی خودروهای امروزی گاها با بررسی های زیاد و با امکانات خاص انجام می شود و حتی ممکن است با تعویض یک قطعه اشکال برطرف نگردد یا اشکال دیگری ظهور نماید که عمدی نیست و در کارهای فنی تاحدی یک امر عادی به شمار میرود.

پایان پیام .

   

---

• برندهای موجود

---

  

---

• آنلاین شاپ لوازم یدکی خودرو الماس پور

---